Regel­ma­tig hoor ik de deel­ne­mers van de ver­koop­trai­ning zeg­gen: “Maar ik ver­koop een dienst. Dát ver­koopt las­ti­ger aan een klant dan een pro­duct.” Is het las­ti­ger om een dienst te ver­ko­pen dan een pro­duct? De onli­ne ency­clo­pe­die Wiki­pe­diA zegt onder meer dat de ken­mer­ken van een dienst niet-tast­baar en ver­gan­ke­lijk zijn en dat de leve­ring van een dienst vaak gebeurt op basis van het uur­tje-fac­tuur­tje-prin­ci­pe. Maar maakt dat het las­ti­ger dan bij productverkoop?

Dienst of pro­duct: wat is las­ti­ger verkopen?

Op het eer­ste gezicht lijkt de ver­koop van een dienst, een niet-tast­baar pro­duct, las­tig te zijn. Als je ech­ter het vol­doen aan de behoef­ten van de klant ziet als de kern van een ver­koop­ge­sprek, dan is er geen ver­schil. Immers in bei­de situ­a­ties is jouw pro­duct de oplos­sing voor het “pro­bleem” van de klant. Het ver­ko­pen van con­cre­te, tast­ba­re pro­duc­ten is in essen­tie niet anders dan het ver­ko­pen van niet-tast­ba­re pro­duc­ten. Ech­ter, deze dien­sten zijn vaak moei­lij­ker te concretiseren.

Klant speelt rol tij­dens de leve­ring van dienst

Dien­sten heb­ben moge­lijk enke­le las­ti­ge eigen­schap­pen waar­mee je als ver­ko­per goed reke­ning moet hou­den. Een pro­duct is wat het is. De kwa­li­teit van een dienst wordt ech­ter mede door de koper bepaald; de koper maakt een wezen­lijk deel uit van het dienst­ver­le­nings­pro­ces. Als je een knip­beurt bij de kap­per onder­gaat, zal het eind­re­sul­taat onge­twij­feld slech­ter zijn als je voort­du­rend met je hoofd draait. Als je niet alle gege­vens aan je belas­ting­con­su­lent door­geeft, bestaat de kans dat de belas­ting­dienst je op een dag ver­rast met een pijn­lij­ke nahef­fing en een boe­te. De betrok­ken­heid van de klant ver­eist dat je als ver­koop­pro­fes­si­o­nal tij­dens het ver­koop­pro­ces nagaat wat de betrok­ken­heid van (mede­wer­kers van) de klant zal zijn tij­dens het ‘con­su­me­ren’ van de dienst. Voor­al inhou­de­lij­ke pro­fes­si­o­nal zoals con­sul­tants en advi­seurs zijn vaak bezig met hun dienst­ver­le­ning en zich­zelf te ver­ko­pen. Zelfs als je sales niet leuk vindt. Spe­ci­aal voor deze niet-ver­ko­pers is er de trai­ning Acqui­si­tie voor pro­fes­si­o­nals, zodat je beter jezelf en je dienst­ver­le­ning kunt verkopen.

Las­ti­ger om een dienst te ver­ko­pen dan een product?

De hoofd­vraag is: ‘Is het las­ti­ger om een dienst te ver­ko­pen dan een pro­duct?’ Voor ver­koop­pro­fes­si­o­nals die iets wil­len ver­ko­pen, is het belang­rijk­ste ver­schil tus­sen pro­duc­ten en dien­sten het feit dat dien­sten niet tast­baar of zicht­baar zijn. Ver­ko­pers van pro­duc­ten heb­ben de luxe dat ze een­vou­dig demon­stra­ties kun­nen geven om de wer­king aan te tonen. Pro­beer als con­sul­tant maar eens een ‘stra­te­gisch ver­an­de­rings­pro­ject’ te demon­stre­ren. Deze han­di­cap heeft ook een keer­zij­de: een dienst is per defi­ni­tie uniek. Als dienst­ver­le­ner kun je je met een ori­gi­ne­le dienst rela­tief mak­ke­lijk onder­schei­den van je concurrenten.

Dien­sten en pro­duc­ten zijn te kopi­ë­ren, maar jij niet

Dien­sten kun­nen vaak mak­ke­lijk wor­den geko­pi­eerd. Niet alleen door con­cur­ren­ten, maar zelfs door mede­wer­kers van je klan­ten of oud-collega’s van je. Een effec­tie­ve manier om hier­mee om te gaan is door je dienst con­ti­nu te ver­ver­sen, door je aan­bod steeds te ver­nieu­wen met ori­gi­ne­le en eigen­tijd­se aan­pas­sin­gen. Ver­geet ook niet dat — let­ter­lijk — de dienst­ver­le­ner het kan maken of bre­ken. Dit wil zeg­gen: ook al wordt jouw dienst geko­pi­eerd en door die ander gele­verd, dan wil dit niet zeg­gen dat de klant even tevre­den zal zijn als dat de dienst door jou of jul­lie gele­verd zou zijn. Dege­ne die de dienst levert speelt een gro­te rol in het dienst­ver­le­nings­pro­ces. En daar­in ben jij de bes­te toch?